The Nierobbers
Wilkasy / Port AZS Wilkasy / 20:30
1 września 1939 roku rozpoczęła się II wojna światowa. Niemcy zaatakowali Polskę. Choć większość relacji z kampanii wrześniowej skupia się na walkach w Wielkopolsce, na Śląsku czy pod Warszawą, to również Mazury - dawne Prusy Wschodnie - odegrały istotną rolę w pierwszych dniach II wojny światowej. Zwłaszcza, że od 2 września Wojsko Polskie przeszło na tym odcinku do ofensywy, a nasza kawaleria wtargnęła na terytorium wroga.
Niemiecki atak z Prus Wschodnich
1 września 1939 roku niemiecka 3 Armia, dowodzona przez gen. Georga von Küchlera, rozpoczęła ofensywę z Prus Wschodnich. Główne uderzenie prowadził I Korpus Armijny, który za cel obrał przełamanie polskich umocnień pod Mławą — kluczowego punktu obrony na północnym Mazowszu.
Bitwa pod Mławą: polska determinacja
Od 1 do 4 września trwały zacięte walki o pozycje mławskie, bronione przez Armię „Modlin” pod dowództwem gen. Emila Krukowicza-Przedrzymirskiego. Polacy, mimo przewagi technicznej Niemców, stawiali twardy opór, wykorzystując przygotowane fortyfikacje i trudny teren. Ostatecznie, po kilku dniach walk, zmuszeni byli do odwrotu w kierunku Modlina i Warszawy.
Polskie wypady na teren Prus Wschodnich
W odpowiedzi na niemiecką agresję, polska kawaleria przeprowadziła kilka śmiałych wypadów na teren Prus Wschodnich. Pierwsza zbrojna akcja polskiej kawalerii odbyła się 2 września. Rano gen. Ludwik Kmicic-Skrzyński, dowódca Podlaskiej Brygady Kawalerii wydał rozkaz rozpoznania pozycji niemieckich i wzięcia jeńców po niemieckiej stronie granicy. Działania miały odbyć się z dwóch stron na liniach Milewo-Kowalewo-Biała Piska oraz Cibory-Wony-Myszki-Drygały.
Działania przeprowadzone zostały przez 1 i 3 szwadron 10 pułku Ułanów Litewskich dowodzonych przez ppłk. Kazimierza Buslera. Około godziny 15.00 oba szwadrony przekroczyły granice. Doszło do walk z oddziałami Grenzschutzu (Wschodnia Straż Graniczna) i Landhwery (obrona krajowa, w III Rzeszy służyli rezerwiści podlegający obowiązkowi służby w wieku 35-45 lat). W wyniku walk ułani zajęli wieś Brzózki Małe, gdzie wzięli jeńców. Wieczorem tego samego dnia wycofali się na teren Polski zajmując pozycje w Milewie.
Drugi wypad został przeprowadzony w nocy z 2 na 3 września, a wykonały go szwadrony 10 pułku Ułanów Litewskich na rozkaz gen. Ludwika Kmicica-Skarzyńskiego. Dwoma kolumnami dotarły do miejscowości Bełcząc pod Białą Piska.
Między 2 a 4 września Podlaska i Suwalska Brygada Kawalerii dokonały czterech rajdów rozpoznawczych, zdobywając jeńców i cenne informacje o niemieckich pozycjach. Choć planowano większą ofensywę ze strony Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew”, rozkaz Naczelnego Wodza nakazał odwrót, co zakończyło działania zaczepne na tym kierunku.
Charakter działań wojennych
Walki na terenie Prus Wschodnich miały głównie charakter lokalny i rozpoznawczy. Niemcy prowadzili ofensywę, ale nie był to główny teatr działań wojennych. Mimo to, obrona Mławy i wypady polskiej kawalerii pokazały determinację polskich żołnierzy i ich zdolność do prowadzenia działań w trudnych warunkach.
W czasie trwania II wojny światowej teren Prus Wschodnich był miejscem pobytu wielu jeńców, którzy byli tu zsyłani zarówno na roboty, jak i do obozów. Najbardziej znany taki obóz był w okolicach Olsztynka we wsi Królikowo – Stalag I B Hohenstein. Niemcy przywozili tu jeńców polskich, francuskich, angielskich, a po 1941 r. rosyjskich.
Przez całą wojnę przebywało tu około 650 tys. jeńców, z których zmarło prawie 60 tys. Byli grzebani na cmentarzu we wsi Sudwa.
Serwis mazury24.eu nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy i opinii. Prosimy o zamieszczanie komentarzy dotyczących danej tematyki dyskusji. Wpisy niezwiązane z tematem, wulgarne, obraźliwe, naruszające prawo będą usuwane.
Artykuł nie ma jeszcze komentarzy, bądź pierwszy!